Szanowni Państwo!
Czy poprawne jest wyrażenie tylko, jeśli? „Akt delegowany przyjęty na podstawie art. … wchodzi w życie tylko, jeśli Parlament nie wyraził sprzeciwu w terminie […]”. Czy w tym przypadku nie należałoby użyć wyrażenia wyłącznie wówczas, gdy?
Z pozdrowieniami

Szanowni Państwo,
czy jeśli po wielokropku pojawia się zdanie zakończone pytajnikiem, to na końcu powinniśmy postawić kropkę zamykającą zdanie główne? Czy może odpowiedź zależy od tego, czy zdanie po dwukropku rozpoczniemy małą, czy wielką literą? A jak w przypadku, gdy po wielokropku pojawia się więcej niż jedno zdanie? Wtedy raczej nie powinno być kropki na końcu, prawda?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Czy forma mianownika Apollin jest dopuszczalna (np. jako archaizm)? W przypisie do Promethidiona napisano: Współcześnie używana jest forma Apollo, co można by rozumieć, że kiedyś i Apollin był w łaskach. Mianownik w tekście się nie pojawia, a przypis jest do dopełniacza (Apollina), który współcześnie słowniki umieszczają pod Apollo.
(wspomniany przypis – zob. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/promethidion.html#footnote-idm139931596965744 )

Proszę Państwa, w języku technicznym często używane jest słowo bypass (z języka angielskiego) i pisane jako bajpas. Czy poprawniej jest kanał obejściowy (obejście) – tak ja uważam, ale inżynierowie często stosują – nawet w oficjalnych tłumaczonych dokumentacjach – bajpas lub piszą bypass.
Co ciekawe, w tej chwili mam tekst niemiecki o kotle odzyskowym i jest w nim użyte słowo angielskie bypass, w pisowni niemieckiej bez spójnika, by-pass. Niemcy dawniej stosowali Umleitung, co jest polskim odpowiednikiem obejścia (przewód obejściowy), a w dużych kotłach kanał obejściowy.
Pytanie brzmi: czy wolno i jest elegancko używać słowa bypas i jak pisać? – Chyba przez jedno s?
Zbigniew Rataj
Politechnika Śląska – nauczyciel akademicki.

Dzień dobry.
Mam dylemat dotyczący zwrotu tylko i wyłącznie. Moim zdaniem jest to błąd pleonastyczny i nie powinno się go używać. Niestety, mówiąc tak moim znajomym, zostałam poważnie zlinczowana słowami. Uważają oni, że w zwrocie tym nie ma nic złego i że wręcz powinno się go używać, ponieważ „lepiej” brzmi niż samo tylko i samo wyłącznie. Proszę o radę.
Magdalena Bród

Czy zwrot tylko i wyłącznie faktycznie jest niepoprawny? Rzeczywiście powinno się używać albo samego tylko, albo samego wyłącznie? A przecież tak często słyszymy to zestawienie. Jak to w końcu jest?
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna

Dzień dobry,
jakie są przesłanki tworzenia rzeczowników odprzymiotnikowych zakończonych na -ość, gdy nie mają nowego znaczenia względem innych, np. inicjatywność – inicjatywa, mitologiczność – mitologizm, obojnaczość – obojnactwo, ostentacyjność – ostentacja itd.? W słownikach PWN-u brakuje za to wielu słów z nowym znaczeniem, np. taktowność, instynktowność, prowokacyjność, przykrótkość itd. Mógłbym przykładowo utworzyć sobie rzeczowniki introwertyczność, ekstrawertyczność?
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
bardzo ostatnio zaintrygowało mnie, czy potoczne powiedzenie tylko tak o (np. Tak o tylko umyj ręce) jest poprawne. Niedawno poznałam kogoś z innego rejonu Polski i ta osoba zwróciła mi uwagę, że jest to błąd, a wręcz że muszę pochodzić z Podlasia (rodzice pochodzą z Mazur i woj. kieleckiego). Nie wiem nawet, czy nie nabyłam tego w szkole. Uwaga nie na miejscu, to jedno, ale też kwestia tego czy rzeczywiście jest to niedopuszczalne w mowie potocznej.

md

Czy w zdaniach pytających typu „Czy bym skorzystał?” cząstkę -bym piszemy razem, czy oddzielnie? Jaka jest zasada?

Piszemy: aniby, (a)zaliby, bodajby, chybaby, czy(ż)by, gdzieżby, jakżeby, niech(aj)by, nużby, otóżby, przecieżby. Ale WSO notuje też partykuły: dopiero by, jeszcze by, już by, może by, nawet by, pewnie by, poniekąd by, prawie by, raczej by, też by, tylko by, wręcz by, zapewne by… Te odsyłają do zasady [164], o pisowni rozłącznej – ale NIE PARTYKUŁ! A jak z: akurat, bynajmniej, istotnie, naprawdę, niemal, przynajmniej, tam („A tam+byś zgadł!”), to („Zbić to+by umiał”), zarazem, zawsze, zresztą?